تحریمهای یکجانبه برای آمریکا دردسرساز میشود؟/ کاهش معنادار اتکای اقتصادهای جهان به دلار
تاریخ انتشار: ۱۲ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۸۷۲۸۴
به گزارش قدس آنلاین، بنا بر اعلام برخی از منابع خبری، در ماههای گذشته بهخصوص از زمان بحران جنگ اوکراین، کشورهای زیادی سعی کردند که سهم دلار را در مناسبات تجاری خود کاهش دهند. البته برتری دلار بر اقتصاد جهان سابقهای دیرینه دارد و کشورها چند بار تلاش کردهاند این سلطه را کاهش دهند. اولین تلاش جدی در سال ۲۰۱۱ صورت گرفت که طی آن دو کشور روسیه و چین علیه هژمونی دلار اقدام کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در سالهای اخیر، چندین کشور با ترکیبی از ملاحظات ژئوپلیتیک، اقتصادی و استراتژیک، مسیر دلارزدایی را در پیش گرفتهاند، بر اساس گزارشهای صندوق بینالمللی پول (IMF)، در حال حاضر حدود ۵۸ درصد ذخایر ارزی جهان بهصورت دلار است که این میزان، به کمترین حد خود در ۲۵ سال گذشته رسیده است؛ همچنین حدود ۴۰ درصد از بدهیها در جهان، دلاری است که باعث شده دلار، کماکان اصلیترین ارز ذخیرهای جهان محسوب شود.
نمودار کاهش سهم دلار در ذخایر ارزی کشورها در طول ۲۵ سال اخیر
برخی از کارشناسان معتقدند آمریکا با اعمال برخی سیاستهای اشتباه موجب تشکیل اتحادی جهان علیه دلار شدهاند. در حال حاضر آمریکا بیش از ۳۰ برنامه تحریمهای مالی و تجاری علیه دیگر کشورها دارد. این تحریمها بهصورت ظالمانه علیه کشورهای مختلفی از جمله روسیه، ایران، کوبا، ونزوئلا، کره شمالی و… وضع شده است. در نتیجه این اقدامات کشورهای مختلف با علم به اینکه دلار از سوی آمریکا بهعنوان ابزاری جهت تحمیل سیاستهای خارجی خود به کار میرود، اقداماتی را علیه دلار در پیش گرفتهاند.
از طرف دیگر، گزارشهای مختلف حاکی از شتاب گرفتن خروج از دلار در یک سال گذشته است. در حال حاضر چین و روسیه از یکسو، هند و برزیل از سوی دیگر و حتی کشورهایی مانند عربستان و امارات هم دست به کاهش سهم دلار در مبادلات دوطرفه میان خود و کشورهای مقابل زدهاند. قرار بر این است که کشورهای بسیاری تنوع ارزی را در دستور کار خود قرار دهند. بهاینترتیب که بهجای دلار در مبادلات بین خودشان از ارزهای محلی استفاده کنند.
آمریکا از دلار بهعنوان یک سلاح استفاده میکند
از همین رو کاوه دلیری، مدیرکل شرق آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت ایران در گفتوگو با صداوسیما، پیرامون امکان دلارزدایی از اقتصاد ایران و دیگر کشورها، گفت: مدتی است که موج دلارزدایی از اقتصاد کشورها شدت گرفته است بهطوریکه درگذشته این فضا وجود نداشت. همچنین کشورهای مختلف برداشتی که از دلار دارند، این است که دلار بهعنوان یک سلاح اقتصادی برای ایجاد سلطهگری است نه ابزاری برای توسعه مبادلات تجاری در جهان.
دلارزدایی از اقتصاد ایران بهمرورزمان گسترش مییابد
وی با بیان اینکه چالشهای زیادی در مسیر دلارزدایی در اقتصاد جهان وجود دارد، افزود: دلارزدایی از دارایی کشورها که مقدار زیادی از آنها به دلار هستند، در کوتاهمدت امکانپذیر نیست؛ باید به این مسئله توجه کرد که حتی بسیاری از کشورهایی که با آمریکا رابطه مناسبی ندارند هنوز هم در بخش زیادی از مبادلات خود را بهصورت دلاری انجام میدهند.
این مقام مسئول سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: در بحث دلارزدایی کشورهای شرق آسیا، کشور چین پرچمدار این موضوع است و چالشهای این کشور با آمریکا در فضای کنارگذاشتن دلار افزایشیافته است. همچنین کشور روسیه به دلیل تحریمها به سمت دلارزدایی پیش رفته است.
دلیری ادامه داد: در این میان، موضوعات مختلفی مانند استفاده از پول ملی کشورها، ارزهای جدید، سیستم مالی منطقهای، ارزهای دیجیتال و تهاتر وجود دارد که کمک میکند به خواستههای خود در بحث دلارزدایی دست پیدا کنیم.
برنامههای بدیل دولت برای کاهش سهم دلار در تجارت خارجی
وی در پاسخ به این سوال که آیا میتوان همه دادوستدهای تجاری ایران را بر اساس ریال و ارزهایی غیر از دلار انجام داد یا خیر، گفت: گاهی اوقات، آرزوها و توقعات بزرگی داریم؛ اما میخواهیم در کوتاهمدت به آنها دست پیدا کنیم. به طور مثال در حال حاضر کشور ما و سایر کشورها با کشور چین تراکنشهای زیادی دارند، از طرفی کشور ایران بهعنوان تأمینکننده انرژی در جهان نیز شناخته میشود.
دلیری ادامه داد: وقتی ایران به چین نفت و مواد اولیه صادر میکند، با همان صادراتی که به کشور چین انجام دادهایم، حساب ما به یوآن شارژ میشود و به این طریق از کشور چین به یوآن کالا خریداری میکنیم و لازم نیست هزینههای تبدیل پول به دلار و درهم و غیره را پرداخت نمائیم.
مدیرکل شرق آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت ضمن اشاره بهضرورت ایجاد یک سبد ارزی متنوع در مبادلات تجاری، گفت: قصد ما این نیست که تمامی مبادلات تجاری خود را با یک ارز واحد انجام دهیم؛ به طور مثال استفاده از یوآن تنها در برابر چین مطرح است. در واقع میخواهیم سبدی از ارزها در مبادلات خود داشته باشیم.
تبادل با ارزهای ملی با همه کشورها امکانپذیر است؟
وی افزود: به طور معمول ایران سالانه حدود ۱۰ میلیارد دلار کالا به عراق صادرات میکند؛ درحالیکه در مقابل تقریباً هیچ وارداتی از این کشور نداریم. اما کشوری مثل ترکیه در تجارت با عراق هم صادرات دارد و هم مواد اولیه و نفت وارد میکند و در واقع روابط تجاری دوطرفه دارند؛ بنابراین نمیتوان انتظار داشت روند دلارزدایی در همه مبادی تجاری گسترش یابد.
دلیری در پایان ضمن اشاره به اینکه روند مبادله با ارزهای ملی بهصورت منطقی پیگیری خواهد شد، گفت: اولویت تجارت با پولهای ملی طرفهای مقابل مربوط به کشورهایی میشود که ایران با آنها روابط تجاری متقابل دارد؛ به این معنا که بخشی از این تجارت شامل واردات کالا و صادرات کالا میشود. از طرف دیگر در تجارت با برخی از کشورها اصلاً نیازی نیست که پول جابهجا کنیم و میتوانیم کالا تهاتر کنیم.
طبق گزارش صندوق بینالمللی پول دلار هنوز هم سهم زیادی از ذخایر ارزی جهان را دارد
به گزارش مهر، همانطور که گفته شد، بر اساس گزارش صندوق بینالمللی پول (IMF)، در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد ذخایر ارزی جهان دلاری است و دلار اصلیترین ارز ذخیرهای جهان است. چراکه برای دهههای متوالی دلار همان ارز مطمئنی بوده که دولتها برای مقابله با نوسانهای اقتصادی آن را ذخیره میکردند؛ ولی در عرصه بینالملل نیز همیشه در بر یک پاشنه نمیچرخد. همگام با افول هژمون آمریکا شاهد اتحاد برخی کشورها علیه دلار هستیم، اما با وجود این تحرکات، کمتر کسی از کارشناسان اقتصادی انتظار دارد که به این زودی شاهد پایان وضعیت حاکمیت جهانی دلار باشیم.
منبع: خبرگزاری مهرمنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: سازمان توسعه تجارت روسیه آسیا امارات چین حال حاضر ذخایر ارزی سهم دلار کشور چین تحریم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۸۷۲۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مقام سابق موساد: ایران با دور زدن تحریمها ۸۰ میلیارد دلار ذخیره کرد
رئیس سابق بخش مالی سازمان جاسوسی موساد گفت: ایران یک شبکه مالی جهانی برای دور زدن تحریمها ایجاد کرده و موفق شده ضمن ناکام گذاشتن تحریمها، ۸۰ میلیارد دلار درآمد اندوخته جدید داشته باشد.
به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: روزنامه تایمز اسرائیل نوشت: اودی لوی پس از ۳۵ سال فعالیت در اطلاعات اسرائیل در سال ۲۰۱۶ از سمت ریاست واحد جنگ اقتصادی موساد کنار رفت. وی دههها را صرف تحقیق در مورد جریانهای پولی کرده که امکان بقای دشمنان اسرائیل به ویژه حماس، حزبالله و ایران را فراهم میکند.
لوی گفت: تلآویو باید از ائتلافی که برای دفع حمله مستقیم اخیر تهران به اسرائیل گردهم آمده، استفاده کند تا جریان پول جهانی را که شاهرگ حیات ایران است و اجازه دور زدن تحریمهای آمریکا را میدهد، متوقف کند.
تایمز اسرائیل میافزاید: در شب بین ۱۳ و ۱۴ آوریل (۲۵ و ۲۶ فروردین)، ایران در یک حمله بیسابقه، در پاسخ به حمله ادعایی اسرائیل به سوریه، صدها موشک بالستیک و کروز را در کنار صدها پهپاد به اسرائیل شلیک کرد.
لوی خاطرنشان کرد: در آن شب اتفاق جدیدی در خاورمیانه و جهان رخ داد. ما ائتلاف جدیدی داریم که شامل عربستان، امارات، بحرین، اردن، اسرائیل، آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیاست و اینها دقیقاً همان بازیگرانی هستند که اگر بخواهیم به یک نتیجه استراتژیک در برابر ایران برسیم، نه فقط برای تنبیه آن، بلکه برای تغییر وضعیت خاورمیانه با اعمال جنگ. اعضای ائتلاف ضدایرانی باید با اسرائیل همکاری کنند تا شبکه مالی ایران را از بین ببرد.
به نوشته تایمز اسرائیل، ایده اعمال جنگ اقتصادی علیه تهران البته جدید نیست. جمهوری اسلامی از زمان انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ تحت تحریمها قرار داشت و با آغاز برنامه هستهای تهران در دهه ۲۰۰۰ تشدید شد.
لوی گفت: ایرانیها برای سالها، تحت هماهنگی قاسم سلیمانی، زیرساختهای باورنکردنی برای دور زدن تحریمها ایجاد کردند و قادر به انتقال پول در سراسر جهان برای ادامه تأمین مالی تمام زیرساختهای خارجی در سراسر خاورمیانه و پروژه هستهای خود شدند. تحریمها علیه ایران تا حد زیادی بیاثر بوده است.
وی با بیان اینکه بسیاری از کشورهای جهان احساس کردند که تحریمهای آمریکا انگیزه سیاسی دارد، خاطرنشان کرد: علاوه بر این، کشورهای اروپایی احساس کردند که تحت فشار زیادی در تجارت با ایران قرار گرفتهاند و حتی مجازات میشوند، در حالی که آمریکا هیچ تحریمی را علیه سایر کشورهایی که منافعی مانند قطر دارند، اعمال نمیکند.
تایمز اسرائیل نوشت: طبق گزارشها، ایران به طور فزایندهای در دور زدن تحریمهای اعمالشده بر صادرات نفت مهارت یافته و موفق شده است. در جلسه استماع کنگره آمریکا در ماه دسامبر گذشته، کلر یونگمن رئیس ستاد متحد علیه ایران هستهای (UANI)، فاش کرد که تهران درآمد نفتی خود را از سال ۲۰۲۰ چهار برابر کرده است از سال ۲۰۲۱ توانسته بالغ بر ۸۰میلیارد دلار درآمد نفتی پسانداز کند. یونگمن خاطرنشان کرده بود که چین، بزرگترین خریدار غیرقانونی نفت ایران است. نفت بیشتر از طریق «ناوگان اشباح» متشکل از کشتیهایی که ایران با ترفندهای خود آنها را غیرقابل ردیابی میکند، صادر میشود. این ناوگان، متشکل از حدود ۳۰۰ نفتکش خارجی و دارای پرچم خارجی است.
به نظر میرسد چین نقش برجستهای در کمک و حمایت از جمهوری اسلامی در دور زدن تحریمها ایفا کند و این کار را فقط از طریق خرید نفت انجام نمیدهد. رسانههای اپوزیسیون ایران از قراردادهای پرسود مخابراتی بین تهران و پکن رونمایی کردهاند.
از سوی دیگر پروژه ویکیران نیز صدها هزار سند افشاشده از سازمانها و صنایع دولتی ایران را جمعآوری و منتشر کرده که شبکه انتقال پول ساختهشده توسط ایران را افشا میکند؛ اینکه چگونه ایرانیها پول را از بانک مرکزی به صرافیها در ایران منتقل میکنند و از آنجا تحت پوشش شرکتهای چینی، هنگکنگی یا کشورهای دیگر، حسابهای بانکی در چین باز میکنند و سپس پول را از آنجا به ویژه به امارات منتقل میکنند. همه اینها با همکاری کامل سیستم بانکی در کشورهای غربی، حتی در ایالاتمتحده اتفاق میافتد.
کارشناس سابق موساد افزود: در همه این سالها، پول به صورت آزادانه و بدون مزاحمت به ایران منتقل و استفاده شده است. شبکه مالی مخفی ایران برای سالها یک راز آشکار بوده، افزود: گزارشهای اخیر نشان میدهد که حتی مبالغ هنگفتی نیز از طریق مؤسسات مالی غربی برای ایران ترانزیت شده است.
فایننشالتایمز فوریه گزارش داد که ۲ بانک بزرگ لویدز و سانتاندر در انگلیس، حسابهایی را در اختیار برخی شرکتهای بریتانیایی قرار دادهاند. این شرکتها به طور مخفیانه متعلق به شرکت بازرگانی پتروشیمی (PCC) بودند؛ شرکت ایرانی که آمریکا آن را به جمعآوری صدها میلیون دلار برای سپاه متهم کرده است. شرکت مذکور، از شرکتهای مستقر در بریتانیا برای انتقال پول از شرکتهایی که در چین و در ابتدای این زنجیره انتقال پول قرار داشتند، استفاده میکرد.
به نوشته تایمز اسرائیل، همین واقعیت که یک شرکت متعلق به جمهوری اسلامی توانسته آزادانه در لندن، یعنی در قلب سیستم مالی جهان فعالیت کند، برای لوی گیجکننده است.